In Nederland wordt PrEP onder verschillende merknamen verkocht. Maar of de pil nu blauw of groen is, in alle gevallen gaat het om dezelfde combinatie medicijnen: tenofovirdisoproxil en emtricitabine. In een internationale studie is gebleken dat een nét andere combinatie van medicijnen (tenofoviralafenamide en emtricitabine) net zo goed werkt om hiv te voorkomen als de eerste vorm van PrEP (die disoproxil dus). De vraag is nu: Welke variant is beter? Deskundigen gaven deze week het antwoord: De alafenamide variant van PrEP is niet beter dan de disoproxil variant. De originele (in Nederland gebruikte) vorm van PrEP kan dus eerste keus blijven bij het starten met PrEP.
De pil met de merknaam Truvada (= tenofovirdisoproxil + emtricitabine) van de fabrikant Gilead was het eerste middel dat als PrEP werd goedgekeurd. Deze pil werd al jaren gebruikt voor het behandelen van hiv, maar bleek ook heel goed hiv-infecties te kunnen voorkomen. Als “PrEP” wordt dit middel daarom nu over de hele wereld door vele honderdduizenden mensen gebruikt om een hiv-infectie te voorkomen. In Nederland is het patent op deze geneesmiddelen inmiddels verlopen, waardoor andere fabrikanten PrEP nu heel goedkoop kunnen aanbieden. In Nederland hebben de lage kosten ervoor gezorgd dat PrEP al door veel mensen gebruikt kon worden, nog voor dat er vergoeding was door de overheid.
Een paar jaar geleden kwam Gilead met een nieuwe pil: Descovy. Deze pil bevat naast emtricitabine de nieuwe stof tenofoviralafenamide. Descovy wordt in Nederland nu al een aantal jaar gebruikt bij de behandeling van hiv, net als Truvada. In 2018 publiceerde Gilead de resultaten van de DISCOVER studie, waar ook de GGD Amsterdam aan mee deed. Dit onderzoek toonde aan dat Descovy ook heel goed beschermt tegen het krijgen hiv, precies even goed als Truvada. Super goed dus! Kanttekening is wel dat Descovy alleen onderzocht is voor dagelijks gebruik, en alleen bij mannen die seks hebben met mannen. Voor andere groepen of inname vormen is het dus nog niet veilig getest. Maar de grootste verschillen tussen de middelen zitten vooral in de bijwerkingen en de prijs.
Eerst de bijwerkingen. In zeldzame gevallen kan Truvada tot een vermindering van de nierfunctie of een vermindering van de sterkte van het bot leiden. Mensen die dit ervaren, of al een slechte nierfunctie of broze botten hadden, kunnen Truvada dus niet gebruiken. Descovy heeft deze bijwerkingen niet, en is dus een goed alternatief voor deze mensen. Waarom dan niet iedereen aan de Descovy? Descovy heeft weer andere zeldzame bijwerkingen: sommige mensen krijgen een hoger cholesterol of een toename van het gewicht. Alhoewel het dus goed is om keuze te hebben, is niet één van de twee middelen beter voor iedereen.
Omdat Descovy niet beter (maar ook niet slechter) is dan Truvada, is het belangrijkste verschil de prijs. In Nederland kosten 30 pillen generieke Truvada (die disoproxil dus) op dit moment €25, maar 30 pillen Descovy maar liefst €531! En dit zal nog vele jaren zo blijven omdat het patent op Descovy voorlopig niet zal verlopen. Onbetaalbaar dus. Daarbij komt dat in Nederland momenteel Descovy nog niet officieel geregistreerd is als PrEP.
Onderzoekers en artsen uit de Verenigde Staten (waar het patent op Truvada pas komend jaar zal verlopen) concludeerden deze week dan ook in een vooraanstaand medisch tijdschrift: Gewoon de generieke variant van Truvada blijven gebruiken! PrEPnu is het daar volledig mee eens. Er is geen enkele reden om de zakken van Gilead te vullen door Descovy te gaan gebruiken. De PrEP die we in Nederland gebruiken (disoproxil) is goed en veilig. Maar let op! Voor mensen die Truvada niet kunnen gebruiken is er dus een alternatief. Bespreek dit met je dokter en laat het ons weten. Alhoewel we geen oplossing hebben voor de hoge kosten, is het voor ons belangrijk om te weten of er behoefte is aan Descovy. Wij vinden dat de overheid dit in zeldzame gevallen namelijk dan wel zou moeten vergoeden.